Những món ngon Bình Định, Phú Yên - ăn một lần, nhớ cả đời

Về Bình Định, Phú Yên, du khách xa gần còn được dịp thưởng thức nhiều món ngon xứ Nẫu nức tiếng như nem chợ Huyện, bánh ít lá gai, cơm gà Phú Yên, rượu Bàu Đá,… 

Bánh hỏi Diêu Trì 

Nếu lần đầu đến với đất võ Bình Định, bạn sẽ nhận ra nơi đây có một món ăn được bán ở khắp các con đường, ngõ hẻm. Đó chính là món bánh hỏi cháo lòng – món ăn sáng đặc trưng của người dân Bình Định. Cháo lòng có lẽ ai cũng biết nhưng bánh hỏi lại là một đặc sản mà không phải du khách nào cũng hiểu rõ. Nhất là món bánh hỏi Diêu Trì – một trong những món ngon xứ Nẫu nổi tiếng, là niềm tự hào của người dân Bình Định. 
 

Bánh hỏi Diêu Trì là đặc sản nổi tiếng của miền đất võ Bình Định. Ảnh: donghuongtuyphuoc.com

Diêu Trì vốn là một thị trấn nhỏ tiếp giáp giữa Phú Yên, Bình Định và Quãng Ngãi. Món bánh của địa phương này được xem là một biến thể của bún, được làm từ bột gạo. Tuy nhiên, bánh hỏi khác với bún ở điểm từng sợi bánh mỏng, nhỏ và mềm mại đan cài lại với nhau, tạo nên miếng bánh trắng có bề mặt ươn ướt trông rất hấp dẫn. 

Để có được thành phẩm bánh hỏi Diêu Trì ngon chuẩn vị, người thợ phải làm việc khá vất vả. Loại bánh này phải dùng gạo tẻ, loại gạo thơm làm mới ngon. Gạo khi ngâm xong phải xay bằng cối đá và ủ cho khô bớt nước. Gần như mọi công đoạn đều thực hiện thủ công với các vật dụng hỗ trợ truyền thống, không dùng máy móc hay công nghệ hiện đại để làm bánh. 
 

Bánh hỏi thường ăn cùng với cháo lòng, là món ăn ngon nổi tiếng của người Bình Định. 

Có lẽ vì thế mà bánh hỏi Diêu Trì nổi tiếng và là đặc sản Bình Định, được nhiều người yêu thích. Bánh hỏi thường ăn kèm với cháo lòng, bên trên bánh được phết thêm một lớp dầu phộng và mỡ hành để bánh không bị dính, khi ăn ngon miệng hơn. 

Nem chợ Huyện    

Trên cung đường về Tháp Bánh Ít (huyện Tuy Phước, Bình Định), bạn sẽ bắt gặp rất nhiều nơi bán các loại nem chả đặc trưng của người Bình Định. Nổi tiếng nhất là nem chợ Huyện – loại nem mặn được làm từ thịt và nhiều gia vị khác. Với người dân địa phương, đây là món ngon xứ Nẫu khó nơi đâu sánh bằng. Còn với du khách gần xa, đây là món quà mọi người thường chọn mua về để tặng cho người thân, bạn bè. 
 

Nem, chả, tré,... là những món ngon được du khách mua về làm quà tặng khi du lịch Bình Định. 

Nem chợ Huyện tuy không khó làm nhưng để có một chiếc nem ngon chuẩn vị đòi hỏi người thợ làm nem phải dạn dày kinh nghiệm. Nem chỉ ngon khi chọn được loại thịt ngon và pha trộn cùng các gia vị đi kèm với liều lượng hợp lý. Đặc biệt, lá ổi dùng gói nem là loại lá ổi tươi, hái từ vườn về và được lau sạch để giúp hút ẩm tốt cho chiếc nem, giữ nem được lâu. 
 

Nem chợ Huyện được bán nhiều nhất trên cung đường đến Tháp Bánh Ít, huyện Tuy Phước. 

Xưa kia, nem chợ Huyện chỉ là một loại sản vật địa phương nổi tiếng ở Bình Định. Nhưng hàng chục năm qua, loại nem này được du khách nhiều nơi biết đến và quảng bá. Nhờ đó, tiếng tăm của loại nem này vang xa. Bởi thế mà giờ đây khi về huyện Tuy Phước, bạn như lạc vào một “con đường nem” với những chùm nem lớn treo lủng lẳng trước hiên nhà của người dân.

Món đặc sản Bình Định này có thể ăn cùng bánh tráng, rau sống hoặc ăn vặt cho vui. Nhưng đảm bảo chỉ cần thưởng thức một lần, bạn sẽ thích ngay hương vị chua chua, mặn mặn cùng độ dai ngọt, chắc chắn của từng miếng nem. 

Rượu Bàu Đá 

Nếu ở Long An có rượu đế Gò Đen, ở Ninh Thuận có rượu nho thì xứ võ Bình Định có món rượu Bàu Đá nức tiếng. Nguồn gốc của loại rượu này xuất phát từ việc người dân huyện An Nhơn lấy nước ở bàu nước tên Bàu Đá để ủ rượu, tạo nên một loại thức uống thơm ngon hấp dẫn. Vì thế, tên gọi rượu Bàu Đá ra đời như một cách khẳng định rằng đây là đặc sản Bình Định mà không nơi nào có được.

Ngày nay, tuy nước ở Bàu Đá đã khô cạn và người dân phải dùng nước giếng để ủ rượu nhưng loại nước uống này vẫn giữ vẹn nguyên hương vị đậm đà, khó nơi nào sánh bằng. 
 

Rượu Bàu Đá là loại thức uống được nấu từ nước giếng, có hương vị đặc trưng không nơi nào sánh bằng. 

Để cho ra đời một lít rượu Bàu Đá ngon, đậm vị truyền thống, người thợ phải nhiều kinh nghiệm và nắm rõ công thức chọn gạo, quy trình lên men, nguồn nước và cách chưng cất rượu. Toàn bộ quy trình chế biến món ngon xứ Nẫu này đều làm thủ công với các vật dụng gia truyền. Nhờ đó mà rượu thành phẩm có hương vị đặc trưng, không giống với bất kỳ loại rượu công nghiệp nào khác. 

Người dân ở làng nghề Bàu Đá cho biết, để có món rượu ngon và giữ được cái hồn riêng, nguồn nước là yếu tố rất quan trọng. Hiện tại, dù nước ở Bàu đã cạn song chất lượng nước giếng ở làng nghề này vẫn vẹn nguyên. Vì thế, muốn mua và thưởng thức rượu Bàu Đá chính gốc, bạn hãy cứ đến làng Cù Lâm, xã Nhơn Lộc, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định và tìm những gia đình có truyền thống nấu rượu lâu năm. 

Bánh ít lá gai

Bánh ít lá gai là một trong những đặc sản Bình Định được du khách gần xa mê mẩn. Bởi ai có thể làm ngơ trước một chiếc bánh có vỏ dai mềm, nhân bánh ngọt béo đủ dùng cơ chứ? Ở TP.HCM hay nhiều nơi khác, bánh ít lá gai cũng được bày bán. Tuy nhiên, chỉ có bánh ít chính gốc của người dân Tuy Phước, Bình Định làm ra mới ngon, mới chuẩn vị. 
 

Bánh ít lá gai có vỏ bánh màu xanh đen đặc trưng. 

Sở dĩ loại bánh ít này có tên gọi lá gai là vì phần vỏ bánh được làm từ bột gạo và lá gai để có màu xanh lục đậm đặc trưng, không nơi nào có được. Để tạo nên một chiếc bánh thành phẩm đẹp về hình dáng, ngon trong khẩu vị, người thợ phải thực hiện 3 công đoạn. Cụ thể là làm vỏ bánh, nhân bánh và gói bánh. Thật khó để nói khâu nào là quan trọng nhất vì một chiếc bánh ít lá gai chỉ ngon trọn vẹn khi vỏ bánh dai mềm và nhân bánh vừa ngọt, vừa béo lại pha chút bùi bùi khi ăn. 
 

Nhân bánh kết hợp giữa đậu xanh và dừa, có vị ngọt và béo vừa phải. 

Bởi thế mà những người thợ làm bánh ít lá gai được ví như một nghệ nhân thực thụ với đôi tay khéo léo, với vị giác chuẩn và kinh nghiệm dạn dày. Bằng cảm quan cá nhân, người thợ làm bánh ít sẽ biết cách chọn được loại nếp mới thơm ngon, sẽ biết cách cân đo đong đếm sao cho tỉ lệ giữa đậu xanh, dừa, đường, gia vị…. hài hòa nhất. Từ đó, mới cho ra đời món bánh ít lá gai – một món ngon xứ Nẫu mà khi nhắc đến, ai nấy cũng xuýt xoa muốn thưởng thức ngay. 
 

Xứ Nẫu miền Trung không chỉ có Bình Định – vùng đất địa linh nhân kiệt, mà còn có xứ hoa vàng cỏ xanh với cảnh sắc hữu tình, ẩm thực phong phú. Một trong những món nổi tiếng nhất của Phú Yên đó chính là cơm gà. Món ăn tuy nghe qua có vẻ bình thường, dân dã nhưng lại chứa đựng tinh hoa ẩm thực độc đáo. 
Cơm gà Phú Yên

Cơm gà Phú Yên thường ăn kèm dưa hành, dưa chua để trung hòa vị giác. 

Món ngon Phú Yên này chỉ thực sự ngon khi chọn được loại gà tơ thả vườn dao động từ 1,5 – 1,8 kg. Người dân Phú Yên chia sẻ rằng, nếu chọn gà nặng và già thì thịt gà sẽ dai, khi ăn mất đi độ ngọt và mềm tự nhiên. Còn nếu dùng gà còn nhỏ quá để làm món cơm gà, hương vị cũng sẽ không thơm ngon, hấp dẫn. 

Bên cạnh việc tuyển lựa thật kỹ loại gà, quy trình nấu cơm cũng công phu không kém. Cách nấu cơm của món ngon xứ Nẫu này khá cầu kỳ. Phần gạo sẽ được ngâm qua nước, để cho ráo rồi đem đảo đều trên bếp dầu. Sau đó, người thợ cho thêm tỏi băm nhuyễn và dùng nước luộc gà để nấu cơm. Đó là lý do mà phần cơm thành phẩm có màu vàng ươm bắt mắt, khi ăn có cảm giác béo và hương thơm của thịt gà thoang thoảng. 
 

Cơm được nấu cùng nước luộc gà, có màu vàng tự nhiên. 

Thông thường, người Phú Yên sẽ xé thịt gà và trộn thêm chút dưa hành chua, thêm chút rau răm sống để ăn với cơm để cân bằng cho món ăn. Và với cơm gà Phú Yên, bạn sẽ thưởng thức cùng với nước chấm tỏi ớt chua ngọt. 

Sò huyết Ô Loan

So huyết Ô Loan là một loại hải sản nổi tiếng ở đầm Ô Loan, tỉnh Phú Yên. Sò huyết ở đây có đặc điểm là lớp thịt dày, vị ngọt béo tự nhiên mà không cần thêm nhiều gia vị hay chế biến công phu. Đặc biệt, sò huyết được đánh bắt tự nhiên chứ không phải sò nuôi nên giữ được vị ngon đặc trưng. 
 

Sò huyết ở đầm Ô Loan có vị thơm ngọt, thịt chắc. 

Với sò huyết, người Phú Yên có nhiều cách chế biến khác nhau tạo nên món ngon xứ Nẫu danh bất hư truyền, khó nơi nào sánh kịp. Tiêu biểu là sò huyết rang muối ớt, hấp sả, nấu cháo, rang me,… Mỗi cách chế biến sẽ có một hương vị thơm ngon riêng nhưng vẫn giữ trọn độ ngọt béo, chắc thịt tự nhiên của sò huyết Ô Loan. 
 

Tùy sở thích mà bạn chọn thưởng thức sò huyết hấp, rang muối, rang me. 

Nếu có dịp về xứ hoa vàng cỏ xanh, đặc biệt là khu vực đầm Ô Loan, bạn có thể chọn thưởng thức sò huyết để cảm nhận trọn vẹn hơn vị ngon của món ngon Phú Yên này. Chắc hẳn, một lần nếm thử vị sò huyết Ô Loan, bạn sẽ nhớ mãi không quên. 

Bánh tráng Hòa Đa

Bánh tráng ở làng Hòa Đa cũng là một đặc sản nức tiếng của người dân xứ Nẫu. Dù chẳng phải sơn hào hải vị gì nhưng loại bánh tráng này cũng là món ngon được người Phú Yên và du khách gần xa yêu thích. Ngày nay, làng nghề bánh tráng Hòa Đa, xã An Mỹ, huyện Tuy An với hơn 200 hộ dân làm nghề đã cung cấp ra thị trường hàng triệu chiếc bánh tráng mỗi năm. Theo những chuyến xe, những chuyến tàu, bánh tráng Hòa Đa vào miền Nam, ra miền Bắc, mang món ngon Phú Yên này tiếp cận nhiều vùng miền khác nhau trên khắp cả nước. 
 

Bánh tráng Hòa Đa được chế biến thủ công, trải qua nhiều công đoạn như tráng bánh, phơi bánh. 

Sở dĩ bánh tráng Hòa Đa được yêu thích nhiều là vì bánh dễ ăn, gần như có thể dùng bất cứ mùa nào trong năm. Với bánh tráng, bạn có thể ăn cùng bún, rau sống; dùng cuốn với thịt luộc hay ăn kèm bánh hỏi cháo lòng. Còn ai đơn giản hơn cũng có thể mang một xấp bánh tráng ra ngồi nhâm nhi những lúc buồn miệng. Đâu phải món ngon xứ Nẫu nào cũng dễ tính, dễ ăn như bánh tráng Hòa Đa. Có lẽ vì thế mà món ăn này được người dân yêu thích, xuất hiện ở mọi quán ăn, từ hàng quán bình dân cho đến nhà hàng sang trọng. 

Người dân Hòa Đa cho biết, cách làm bánh tráng chẳng phải khó khăn gì nhưng cũng lắm nhọc nhằn, công phu. Một chiếc bánh thành phẩm được xem là ngon phải có độ dày vừa, kích thước đều. Nếu dùng để nướng thì bánh có vị thơm, còn nếu nhúng nước bánh sẽ không bị dính. 

Bình Định, Phú Yên được xem là cái nôi văn hóa, ẩm thực lâu đời của người Việt với nhiều món ăn thơm ngon, hấp dẫn. Nổi tiếng nhất là những món ngon như bánh hỏi, bánh ít, cơm gà,... Mỗi món ăn với hương vị và cách chế biến riêng nhưng có điểm chung là rất công phu, đượm hương vị, đảm bảo du khách gần xa ăn một lần là nhớ mãi khó quên. 

Cùng Happy Days Tour tới 2 địa điểm này để thưởng thức hết món ngon nhé !